ΛΕΥΚΑΡΑ: Φεβρουαρίου 2010

Λίγα λόγια για την ιστορία της Κύπρου και των Λευκάρων

1. Η Κύπρος στο σταυροδρόμι του Πολιτισμού

«Απο το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου»

-Απόσπασμα-

Από πού να αρχίσει κανείς για να περιγράψει την τόσο πλούσια κληρονομιά μιας χώρας προικισμένης με 10.000 χρόνια ιστορία; Κάθε γωνιά του νησιού κρύβει στοιχεία και θησαυρούς από την αρχέγονη ιστορία της Κύπρου: το αρχαίο Κούριο με το υπέροχο θέατρο που δεν έπαψε ποτέ να ζει και όπου μαζεύονται χιλιάδες θεατές για να ζήσουν μαγευτικές βραδιές κάτω από τα άστρα σε θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες, το Ιερό της Αφροδίτης, οι αρχαιότητες της Πάφου, ο Νεολιθικός Οικισμός της Χοιροκοιτίας και οι εννιά βυζαντινές εκκλησίες στο Τρόοδος – όλοι αυτοί οι μοναδικοί θησαυροί περιλαμβάνονται στον Κατάλογο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Δεν είναι μόνο αυτά όμως. Η Κύπρος έχει προικιστεί και με ένα εκθαμβωτικά όμορφο και ποικίλο μεσογειακό τοπίο.

Ολόκληρο το νησί από μόνο του αποτελεί ένα πολιτιστικό θησαυρό: το πέρασμα δέκα χιλιετιών έχει χαρίσει στο μικρό αυτό νησί μια απίστευτα πλούσια ιστορία, σαν ένα συμπόσιο όπου ο κάθε πολιτισμός έχει προσφέρει το δικό του καινούργιο και εξαιρετικά ενδιαφέρον νέο έδεσμα. Με τα χρόνια έχει διαμορφωθεί και η ιδιαιτερότητα της ταυτότητας και του χαρακτήρα των ιδίων των Κυπρίων, ενός λαού ο οποίος δεν ξέχασε πώς να διαβάζει τις αρχαίες επιγραφές που οι πρόγονοι του χάραξαν στους τοίχους των ναών προ αμνημονεύτων χρόνων. Στα βουνά και στην ακτή, στις πόλεις και τα χωριά, σε κάθε γωνιά της Κύπρου σας ακολουθεί η πανδαισία του κυπριακού πολιτισμού.

Μουσεία

Τα μουσεία της Κύπρου αντικατοπτρίζουν την μακραίωνη και ποικιλόμορφη ιστορία του νησιού. Πέρα από τα παραδοσιακά μουσειακά κτήρια, περιλαμβάνονται και αρχαιολογικές και εκκλησιαστικές τοποθεσίες. Μεταξύ των παραδοσιακών μουσείων, το πιο σημαντικό είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο Λευκωσίας, όπου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει μια εξαιρετικά εκτεταμένη και ολοκληρωμένη συλλογή αρχαιολογικών ευρημάτων. Επίσης στην πρωτεύουσα είναι το Βυζαντινό Μουσείο, με την τεράστια συλλογή από θρησκευτικές εικόνες. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου, το Μεσαιωνικό Κάστρο της Λεμεσού και το Μουσείο του Ιδρύματος Πιερίδη στη Λάρνακα.

Ήθη και Έθιμα

Πολλές λαϊκές παραδόσεις της Κύπρου, όπως για παράδειγμα το Καρναβάλι και ο Κατακλυσμός έχουν τις ρίζες τους βαθιά στην αρχαιότητα. Το Καρναβάλι γιορτάζεται αμέσως πριν από τις νηστείες της Σαρακοστής. Επίκεντρο του τρελού ξεφαντώματος και της μεγάλης παρέλασης του καρναβαλιού είναι η Λεμεσός, αλλά και στη Λάρνακα και την Πάφο γίνονται καθημερινά γλέντια και γιορτές.
Ο Κατακλυσμός είναι μια πενθήμερη γιορταστική περίοδος, 50 μέρες μετά το Πάσχα. Σε όλες τις παραλιακές πόλεις γίνονται διάφορες εκδηλώσεις αλλά στο επίκεντρο των εορτασμών είναι πάντα η Λάρνακα. Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων είναι η πορεία προς τη θάλασσα όπου οι συμμετέχοντες καταβρέχουν ο ένας τον άλλο με νερό. Κανείς δε γνωρίζει τι ακριβώς γιορτάζεται τον Κατακλυσμό. Μερικοί πιστεύουν ότι η γιορτή γίνεται στη μνήμη του Νώε και της επιβίωσης του μετά το βιβλικό κατακλυσμό, άλλοι υποστηρίζουν ότι ο Κατακλυσμός τιμά την άφιξη του Λάζαρου στη Κύπρο μετά την ανάσταση του από το Χριστό, ή ότι γιορτάζει τη γέννηση της Αφροδίτης. Όποια κι αν είναι η αλήθεια πάντως, ο Κατακλυσμός είναι μια ζωντανή και καθαρά Κυπριακή γιορτή.
Στις 28 και 29 Ιουνίου, γιορτάζεται η μνήμη του Αποστόλου Παύλου στην Πάφο, όπου ταξίδεψε αφού έφυγε από την Ιερουσαλήμ.
Κάθε Σεπτέμβριο πραγματοποιείται στη Λεμεσό η Γιορτή του Κρασιού, του πολύτιμου και νόστιμου καρπού των σταφυλιών της Κύπρου. Για δέκα ολόκληρες μέρες το κρασί ρέει ελεύθερα και γίνονται ξεφαντώματα αντάξια του ίδιου του Διόνυσου.
Οι παραδόσεις της Κύπρου στη μουσική και το χορό είναι εξαιρετικά πλούσιες και πολύ διαφορετικές από αυτές που συναντάμε στην Ελλάδα. Οι λαϊκοί χοροί συνοδεύονται από το βιολί και το λαούτο, το παραδοσιακό έγχορδο με τέσσερις διπλές χορδές το οποίο παίζεται με πέννα φτιαγμένη από φτερό αετού ή γύπα. Πολλοί χοροί χορεύονται αντικριστά ή κυκλικά από τους επιδέξιους χορευτές και χορεύτριες της Κύπρου. Το στοιχείο της τελετουργικής ερωτοτροπίας σε πολλούς παραδοσιακούς κυπριακούς χορούς τους κάνει ιδιαίτερα δημοφιλείς σε γαμήλιες τελετές.

Μια Ματιά στην Ιστορία

Όσοι επισκέπτονται την Κύπρο ακολουθούν τα χνάρια κορυφαίων ιστορικών προσωπικοτήτων όπως ο Μεγαλέξανδρος, η Κλεοπάτρα και οι πρώτοι Απόστολοι του Χριστιανισμού. Από καταβολές κόσμου η στρατηγική θέση του νησιού, στο σταυροδρόμι της Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής αξιοποιήθηκε από σπουδαιότατους ηγέτες και στρατηλάτες στην προσπάθεια τους να διαμορφώσουν και να υπερασπίσουν τις αυτοκρατορίες τους. Η ταραχώδης ιστορία της μικρής Κύπρου σημαδεύτηκε από διαδοχικές ξένες κυριαρχίες. Το νησί κατακτήθηκε από τους Ασσύριους, τους Αιγυπτίους, τους Ρωμαίους, το Ισλάμ, τους Σταυροφόρους, το Βυζάντιο, τους Ενετούς και τους Οθωμανούς, αλλά οι κάτοικοι του δεν έπαψαν ποτέ να είναι Κύπριοι. Πριν από περισσότερα από 3000 χρόνια, κατά την Ύστερη εποχή του Χαλκού, οι Μυκηναίοι πρωτοήλθαν στην Κύπρο για να θέσουν τα θεμέλια του ελληνικού πολιτισμού στο νησί. Ο χαλκός ήταν το σημαντικότερο αγαθό της εποχής, και η Κύπρος διέθετε άφθονο χαλκό. Πολύ γρήγορα δημιουργήθηκαν εμπορικές διασυνδέσεις με την Αίγυπτο και τα νησιά του Αιγαίου. Αναπτύχθηκε ευρύτατα η λατρεία της Αφροδίτης, θεάς του έρωτα και της ομορφιάς. Το νησί χαρακτηρίζεται πάνω από όλα από μια έντονη αίσθηση της ιστορικής συνέχειας, και αυτό εκδηλώνεται τόσο μέσα από τα κλασικά ερείπια αρχαίων ναών που συνυπάρχουν αρμονικά με το φυσικό τοπίο της Κύπρου όσο και τις σύγχρονες τέχνες και τα φεστιβάλ που έχουν τις ρίζες και την έμπνευση τους στην αρχαιότητα.

8200 – 3900 π. Χ.: Νεολιθική Εποχή.

Οι πρώτοι οικισμοί της Κύπρου εμφανίστηκαν πριν από περίπου 10.000 χρόνια. Αυτό επιβεβαιώνεται από την αρχαιολογική χρονολόγηση των ευρημάτων. Σταδιακά αναπτύχθηκαν πολιτισμοί στη βόρεια και τη νότια ακτή του νησιού. Αρχικά οι άνθρωποι της Νεολιθικής εποχής χρησιμοποιούσαν μόνο πέτρινα εργαλεία και η τέχνη της αγγειοπλαστικής δεν εμφανίστηκε μέχρι το 5.000 π. Χ.

3900 – 2500 π. Χ.: Χαλκολιθική Εποχή.

Στη μεταβατική αυτή εποχή μεταξύ της Λίθινης Εποχής και της Εποχής του Χαλκού, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στην Κύπρο ο χαλκός. Αναπτύχθηκε η λατρεία της γονιμότητας στους οικισμούς της εποχής, οι οποίοι ήταν συγκεντρωμένοι κυρίως στο δυτικό τμήμα του νησιού.

2500 – 1050 π. Χ.: Εποχή του Χαλκού.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αρχίζει η ουσιαστική αξιοποίηση των κοιτασμάτων χαλκού στο νησί και αναπτύσσεται το εμπόριο με τη Μέση Ανατολή, την Αίγυπτο και τα νησιά του Αιγαίου, όπου η Κύπρος ήταν γνωστή ως «Αλάσια». Μετά το 1400 π. Χ αρχίζουν να καταφθάνουν στην Κύπρο έμποροι από τις Μυκήνες. Αργότερα, κατά το 12ο και τον 11ο αιώνα εγκαθίστανται στην Κύπρο μεγάλα κύματα από Αχαιούς και τότε αρχίζει να διαδίδεται σε όλο το νησί η ελληνική γλώσσα, καθώς και τα ήθη και έθιμα και οι θρησκευτικές δοξασίες της Ελλάδας. Οι Αχαιοί ιδρύουν πόλεις – βασίλεια στην Πάφο, Σαλαμίνα, Κιτίο, Κούριο και αλλού.

1050 – 750 π. Χ.: Γεωμετρική Περίοδος.

Ο εξελληνισμός του νησιού είναι πια γεγονός, και η Κύπρος διαθέτει τώρα δέκα πόλεις – βασίλεια. Φοίνικες από την Τύρο, ήδη έμπειροι θαλασσοπόροι και έμποροι εγκαθίστανται στο Κίτιο. Ο 8ος προ Χριστού αιώνας φέρνει στο νησί πλούτο και ευημερία. Η λατρεία της Αφροδίτης γνωρίζει περίοδο μεγάλης άνθησης.

750 – 325 π. Χ: Αρχαϊκή και Κλασσική Εποχή.

Παρά την ευημερία της εποχής, η Κύπρος γνωρίζει τις επιπτώσεις αριθμού ξένων επιδρομών. Πρώτοι οι Ασσύριοι εισβάλλουν στο νησί, ανατρέποντας του-λάχιστο επτά πόλεις – βασίλεια. Μετά έρχονται οι Αιγύπτιοι. Η περίοδος της κυριαρχίας του Φαραώ Αχμόζη Β΄ (569 – 525 π. Χ.) είναι αρκετά ειρηνική αλλά μετά από λίγο καιρό η Κύπρος εμπλέκεται στις διαμάχες μεταξύ Ελλάδας και Περσίας. Ο Βασιλιάς Ευαγόρας της Σαλαμίνας (411 – 374 π. Χ.) ενοποιεί την Κύπρο και καθιστά το νησί ένα από τα κυρίαρχα πολιτιστικά και πολιτικά κέντρα του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
333 – 325 π. Χ. Περίοδος κυριαρχίας του Μέγα Αλέξανδρου, Βασιλιά της Μακεδονίας. Ολόκληρη η Κύπρος υποδέχεται με ανοιχτή αγκαλιά το Μεγαλέξανδρο καθώς το νησί υποτάσσεται στην αυτοκρατορία του. Οι ειδικές γνώσεις των Κυπρίων στη ναυπηγική αποδεικνύονται ζωτικής σημασίας στις προετοιμασίες του στόλου του Μεγαλέξανδρου για την κατάκτηση της Εγγύς Ανατολής.

325 – 58 π. Χ.: Ελληνιστική Περίοδος.

Μετά το θάνατο του Μέγα Αλέξανδρου, αρχίζει η διαμάχη για τη διαδοχή μεταξύ των στρατηγών του μεγάλου στρατηλάτη, και τελικά η Κύπρος γίνεται επαρχία του ελληνιστικού κράτους των Πτολεμαίων της Αιγύπτου. Για τους επόμενους δυο αιώνες θα ανήκει στον Αλεξανδρινό κόσμο. Οι Πτολεμαίοι καταργούν τις ανεξάρτητες πόλεις – βασίλεια και ενοποιούν το νησί με πρωτεύουσα την Πάφο. Οι Τάφοι των Βασιλέων στην Πάφο ανήκουν σε αυτή την περίοδο. Αυτή είναι και η εποχή που ο Κύπριος φιλόσοφος Ζήνων ο Κιτιεύς (το Κίτι βρίσκεται κοντά στη σημερινή Λάρνακα), ιδρύει την περίφημη Σχολή των Στωικών στην Αθήνα.

58 BC – 330 μ. Χ.: Ρωμαϊκή Περίοδος.

Η Κύπρος είναι τώρα επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το 45 μ. Χ. οι Απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας επισκέπτονται την Πάφο, και ο Απόστολος Παύλος κατορθώνει να προσηλυτίσει το Ρωμαίο Ανθύπατο, Σέργιο Παύλο, ο οποίος είναι και ο πρώτος Ρωμαίος αξιωματούχος που ασπάζεται το Χριστιανισμό. Η Κύπρος γίνεται έτσι η πρώτη χώρα η οποία αποκτά Χριστιανό ηγέτη. Φοβεροί σεισμοί προκαλούν μεγάλες καταστροφές κατά τον πρώτο προ Χριστού και τον πρώτο μετά Χριστό αιώνα, αλλά οι πόλεις ανοικοδομούνται. Το 313, το Διάταγμα του Μεδιολάνου παραχωρεί την ελευθερία της λατρείας στους Χριστιανούς, και το 325, Κύπριοι Επίσκοποι παρίστανται στη Σύνοδο της Νίκαιας.

330 – 1191 μ. Χ.: Βυζαντινή Περίοδος AD.

Με το διαχωρισμό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η Κύπρος γίνεται μέρος του ανατολικού τμήματος, ή του Βυζαντίου, με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη. Η Αυτοκράτειρα Ελένη επισκέπτεται το νησί με κομμάτια από τον Τίμιο Σταυρό και ιδρύει τρία μοναστήρια. Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο ανακαλύπτεται στον τάφο του Αποστόλου Βαρνάβα και ο Αυτοκράτορας Ζήνων κηρύσσει αυτόνομη την Εκκλησία της Κύπρου. Το 647 αρχίζουν οι επιδρομές των Αράβων, και το νησί λεηλατείται αλύπητα για τους επόμενους τρεις αιώνες. Όταν ο Αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς Β΄ κατορθώνει να διώξει τους Άραβες το 965, πολλές πόλεις είναι ερειπωμένες και ξεκληρισμένες.

1191 – 1192: Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος και οι Ναίτες.

Το 1191 καθοδόν για την Τρίτη Σταυροφορία, ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος πέφτει θύμα φοβερής καταιγίδας και έρχεται στην Κύπρο ναυαγός. Η ασέβεια με την οποία τον μεταχειρίζεται ο Ισαάκιος Κομνηνός οδηγεί το Ριχάρδο να ανατρέψει τον αυτοανακηρυχθέντα αυτοκράτορα της Κύπρου και να κάνει το νησί δικό του. Στη συνέχεια ο Ριχάρδος παντρεύεται τη Βερεγγάρια της Ναβάρρας στο Κάστρο της Λεμεσού, όπου στέφεται Βασίλισσα της Αγγλίας. Την αμέσως επόμενη χρονιά όμως, ο Λεοντόκαρδος παραχωρεί το νησί στους Ναίτες οι οποίοι με τη σειρά τους το μεταβιβάζουν στον Guy de Lusignan, τον έκπτωτο Βασιλιά της Ιερουσαλήμ.

1192 – 1489: Εποχή της Φραγκοκρατίας (των Λουζινιανών).

Καθιερώνεται το φεουδαρχικό σύστημα και η Καθολική Εκκλησία αντικαθι-στά την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία, χωρίς όμως να την εκτοπίζει. Οι Λουζινιανοί μετονομάζουν τη Λευκωσία, την Αμμόχωστο και τη Λεμεσό Νικοσία, Φαμαγκούστα και Λίμασολ. Η Αμμόχωστος εξελίσσεται σε μια από τις πλουσιότερες πόλεις της Ανατολής. Το 1489 η τελευταία Βασίλισσα των Λουζινιανών, Αικατερίνη Κορνάρο, παραχωρεί το νησί στη Δημοκρατία των Ενετών.

1489 – 1571: Ενετική Περίοδος.

Οι Ενετοί θεωρούν την Κύπρο τελευταίο προμαχώνα προστασίας από την προέλαση των Οθωμανών στην ανατολική Μεσόγειο. Έτσι λοιπόν, οχυρώνουν το νησί και περικλείουν την πρωτεύουσα με οχυρωματικά τείχη. Κατασκευάζονται εντυπωσιακά τείχη και στην Αμμόχωστο. Η αυτοκρατορία των Ενετών ακμάζει αλλά οι Κύπριοι αποδεκατίζονται από λοιμούς και λυγίζουν με το βάρος της απάνθρωπης φορολογίας. Η εξέγερση του 1546 συντρίβεται χωρίς καμιά δυσκολία. Σύμφωνα με το θρύλο, ο Οθωμανός Σουλτάνος Σελίμ Β΄ τόσο μαγεύτηκε από το γλυκό κρασί της Κύπρου που το 1570 διέταξε εισβολή του νησιού.

1571 – 1878: Περίοδος των Οθωμανών.

Οι ορδές του Σουλτάνου εισβάλλουν στην Κύπρο, σφαγιάζοντας 20.000 ανθρώπους και πολιορκώντας την Αμμόχωστο. Ο Μάρκος Αντώνιος Βραγαδίνος δίνει υπεράνθρωπη μάχη για προστατέψει την πόλη, αλλά δεν τα καταφέρνει. Ο Οθωμανός Διοικητής Λάλα Μουσταφά δίνει διαταγή να γδάρουν ζωντανό τον ανδρείο Ενετό. Αυτό προκαλεί την έντονη αντίδραση των ευρωπαϊκών δυνάμεων οι οποίες, υπό τη διοίκηση του Δον Ζουάν της Αυστρίας, επιφέρουν σοβαρό πλήγμα στην Τουρκία στη μάχη του Λεπάντο. Οι Οθωμανοί αποκαθιστούν την ορθόδοξη Εκκλησία, με βαρύ τίμημα για τους Κυπρίους την επιβολή βαριάς φορολογίας και κοινωνικής πίεσης.

1878 – 1960: Περίοδος Αγγλοκρατίας.

Το 1878 η Μεγάλη Βρετανία αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της Κύπρου, προσαρτώντας και τυπικά το νησί το 1914 όταν η Τουρκία μπαίνει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην πλευρά των Γερμανών. Με τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923, η Τουρκία παραιτείται των διεκδικήσεων της για την Κύπρο και μετά από δυο χρόνια το νησί γίνεται Βρετανική Βασιλική Αποικία. Το 1940, Κύπριοι εθελοντές υπηρετούν στις Βρετανικές Ένοπλες Δυνάμεις. Το 1955 – 1959, αφού εξαντλήθηκαν όλα τα ειρηνικά μέσα διαπραγμάτευσης της ανεξαρτησίας της Κύπρου, διεξάγεται ένοπλος αγώνα για απελευθέρωση από τον αποικιακό ζυγό και Ένωση με την Ελλάδα.

1960: Δημοκρατία της Κύπρου.

Το 1960, η υπογραφή των Συνθηκών Ζυρίχης-Λονδίνου, φέρνει σε τέλος τη βρετανική κυριαρχία και ιδρύεται η Κυπριακή Δημοκρατία. Πρώτος Πρόεδρος της εκκολαπτόμενης δημοκρατίας είναι ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄. Με βάση τη συνθήκη, η Βρετανία διατηρεί δυο Στρατιωτικές Βάσεις (στη Δεκέλεια και το Ακρωτήρι) συνολικής έκτασης 99 τετραγωνικών μιλίων, και η Ελλάδα, η Τουρκία και η Βρετανία καθίστανται εγγυήτριες δυνάμεις. Πολύ γρήγορα αποδεικνύεται ότι το Σύνταγμα δεν μπορεί να λειτουργήσει. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις το 1963 οδηγούν σε εξέγερση της τουρκοκυπριακής κοινότητας, και η Τουρκία απειλεί με εισβολή.

Τον Ιούλιο του 1974, η στρατιωτική χούντα της Ελλάδας υποκινεί πραξικόπημα κατά της κυπριακής κυβέρνησης. Χρησιμοποιώντας το αυτό ως πρόσχημα, η Τουρκία εισβάλλει στην Κύπρο. Αποτέλεσμα της εισβολής ήταν η κατοχή 37% του βόρειου τμήματος του νησιού και ο βίαιος εκτοπισμός μεγάλου αριθμού ανθρώπων. Οι νεκροί είναι χιλιάδες. 40% των Ελληνοκυπρίων εκδιώκονται από τα σπίτια και τις περιουσίες τους. Υπολογίζεται ότι παραμένουν στα κατεχόμενα 35.000 τουρκικά στρατεύματα και εδώ και 35 χρόνια οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ περιπολούν μια ζώνη αντιπαράταξης η οποία μοιράζει το νησί στα δυο και περνά μέσα από την καρδιά της πρωτεύουσας, Λευκωσίας. Η τουρκική κατοχή συνεχίζεται μέχρι και σήμερα παρά τη διεθνή καταδίκη και τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις και προσπάθειες για την επίτευξη λύσης.

Η Κύπρος στη Νέα Χιλιετία.

Ανεξάρτητο κράτος από το 1960, η Κύπρος διατηρεί προεδρικό πολίτευμα με ελεύθερες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές κάθε πέντε χρόνια. Παρά τις συνεχιζόμενες συνομιλίες, δεν έχει ακόμα επιτευχθεί λύση για το «Κυπριακό Πρόβλημα». Ωστόσο, δεν υπήρξε βίαια αντιπαράθεση από το 1974 και κυριαρχεί σταθερότητα και ηρεμία. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Κοινοπολιτείας και των Αδεσμεύτων.

Η Κύπρος ανήκει πολιτιστικά στη Δύση, και έχει ενταχθεί πλήρως στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Από 01. 01. 2008 το επίσημο νόμισμα της Κύπρου είναι το Ευρώ το οποίο αντικατέστησε την Κυπριακή λίρα.

Πατήστε πάνω στη φωτογραφία για να μεγεθύνετε

2. Ιστορία των ΛΕΥΚΑΡΩΝ

(Το κείμενο είναι από την ιστοσελίδα του Δήμου των ΛΕΥΚΑΡΩΝ)

Ιστορικές πηγές αποκαλύπτουν ότι οι διάφοροι κατακτητές της Κύπρου έχουν αφήσει τα ίχνη τους στα Λεύκαρα.

Επί Βενετοκρατίας, τα Λεύκαρα έγιναν τουριστικό θέρετρο για τις Ενετές αρχόντισσες, οι οποίες σύμφωνα με μια ιστορική εκδοχή, δίδαξαν την τέχνη του κεντήματος στις γυναίκες του χωριού. Πιστεύεται ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο μεγάλος ζωγράφος Λεονάρντο ντα Βίντσι επισκέφθηκε τα Λεύκαρα και αγόρασε ένα μεγάλο τραπεζομάντιλο για το βωμό του καθεδρικού ναού του Μιλάνου.

Γύρω στο 1570 μ.Χ., όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο για να κατακτήσουν το νησί, ένας μεγάλος αριθμός πολιτών βρήκε καταφύγιο στα Λεύκαρα, προκειμένου να ξεφύγει από την τουρκική θηριωδία. Ωστόσο, φαίνεται ότι τα Λεύκαρα ήταν το πρώτο θύμα των τουρκικών επιδρομών, όπου, σύμφωνα με τις γραπτές πηγές, ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων είχαν σφαγεί στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού.

Οι άγγλοι κατακτητές (1878 μΧ), κήρυξαν το Δήμο Λευκάρων (1883 μΧ), κάτι που άλλαξε την όλη πορεία της εξέλιξης της πόλης.

Τα Λεύκαρα είναι γνωστά σχεδόν σε όλο τον κόσμο για τα υπέροχα κέντημα του. Οι γυναίκες των Λευκάρων κεντούσαν αρχικά αυτά τα όμορφα κεντήματα για να διακοσμήσουν τα σπίτια τους. Σε μεταγενέστερο στάδιο, ωστόσο, και προς το τέλος του 19ου αιώνα, συνειδητοποίησαν ότι αυτά τα έργα τέχνης θα μπορούσε να πωληθούν για να διακοσμήσουν τα σπίτια των ανθρώπων και από τις άλλες περιφέρειες. Η ιδέα αυτή έδωσε τη θέση της για την έναρξη των συναλλαγών των Λευκαρίτικων κεντημάτων. Με μια βαλίτσα γεμάτη Λευκαρίτικα κεντήματα στα χέρια τους, άρχισαν οι χωρικοί να ταξιδεύουν προς όλες τις κατευθύνσεις με σκοπό να πωλήσουν τα διάσημα κεντήματα. Επιστρέφοντας στο χωριό με ένα σεβαστό χρηματικό ποσό, οι χωρικοί συνειδητοποίησαν ότι το εμπόριο των Λευκαρίτικων κεντημάτων ήταν να γίνει μια σοβαρή πηγή εισοδήματος για τις οικογένειές τους Σε ανθρώπους από όλο τον κόσμο άρεσε το Λευκαρίτικο κέντημα και αυτή η μεγάλη αγάπη διατηρήθηκε ζωντανή στο πέρασμα των αιώνων. Ακόμα και σήμερα, βλέποντας τις γυναίκες των Λευκάρων να κεντούν στα στενά δρομάκια, γίνεται απόλαυση από κάθε περαστικό. Τα Λευκαρίτικα κεντήματα, τα όμορφα κεντήματα που χρησιμοποιήθηκαν από γενεές ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, για να διακοσμούν και να ομορφαίνουν τα σπίτια τους είναι αγαπητά ακόμη, άξια θαυμασμού και χρησιμοποιούνται κατά τον ίδιο τρόπο και σήμερα

Και ενώ οι γυναίκες Λευκάρων εκφράζονται καλλιτεχνικά, δημιουργώντας όμορφα κεντήματα, οι άνδρες Λευκάρων, με την αίσθηση της τέχνης διακοσμούν με ιδιαίτερη τέχνη τα καπνιστομέρρεχα, τα ασημένια κουταλάκια και τόσα άλλα έργα τέχνης με ασήμι. Η τέχνη του ασημιού, που ανθεί ακόμη και σήμερα στα Λεύκαρα, προσφέρει παντού ωραία έργα τέχνης για τους λάτρεις του ασημιού.

Στην καρδιά του χωριού υπάρχει η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, η οποία χρονολογείται από τον 14ο αιώνα μ.Χ. Χαρακτηριστικό της εκκλησίας είναι το ξυλόγλυπτο εικονοστάσι, από το 1760 μ.Χ. Σύμφωνα με την παράδοση, ο μεγάλος ασημένιος σταυρός, φέρει ένα κομμάτι του Τιμίου Ξύλου, που φυλάσσεται στην αθέατη κρύπτη που βρίσκετε στο ιερό. Κάθε γωνιά των Λευκάρων έχει βαθιά σχέση με τον Χριστιανισμό από τα πολλά ιστορικά ξωκλήσια, που, είναι διάσπαρτα γύρω από κάθε γειτονιά του χωριού.

Τα Λεύκαρα στο σύνολο, αποτελούν ένα ζωντανό μουσείο, γιατί ο επισκέπτης μπορεί, σε κάθε γωνιά του χωριού να αισθανθεί την εμπειρία του να ζεις σε προηγούμενες περιόδους. Το Λαογραφικό Μουσείο της Τέχνης είναι το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα της Λαϊκής Αρχιτεκτονικής, η οποία χαρακτηρίζει τα Λεύκαρα. Το μουσείο είναι ένα αρχοντικό του 19ου αιώνα (κατοικία Πάτσαλου), όπου ο χρόνος έχει σταματήσει και θυμίζει στον επισκέπτη το παρελθόν. Οι καναπέδες, οι μεγάλοι ξυλόγλυπτοι καθρέφτες, τα παλιά κρεβάτια και τα κοστούμια του σπιτιού του αξιωματούχου και ευγενή είναι μερικά από τα υπέροχα εκθέματα του μουσείου. Το καμάρι του μουσείου, όμως, είναι η παλιά συλλογή Λευκαρίτικου κεντήματος του 19ου αιώνα που εκτίθεται σε ένα από τα δωμάτια του

ΛΕΥΚΑΡΑ

Γενικά: Τα Λεύκαρα είναι κωμόπολη της επαρχίας Λάρνακας και ανεξάρτητος δήμος της Κύπρου, γνωστό για τα κεντήματά του, τα «Λευκαρίτικα», καθώς και για την Αργυροχοΐα του. Τα Λεύκαρα χωρίζονται διοικητικά σε δύο μέρη, τα Πάνω Λεύκαρα, που αποτελούν δήμο, και την κοινότητα των Κάτω Λευκάρων.

Θέση: Τα Λεύκαρα βρίσκονται σε ύψος περίπου 584μ, στα νοτιοανατολικά της οροσειράς του Τροόδους. Θα μπορούσε κανείς να πει πως τα Λεύκαρα βρίσκονται στην καρδιά της Κύπρου, αφού απέχουν 50 χλμ. από τη Λευκωσία, 40 χλμ. από τη Λάρνακα και 50 χλμ. από τη Λεμεσό. Κτισμένα αμφιθεατρικά στους πρόποδες του λόφου Σωτήρα (υψόμετρο 696 περίπου), αποτελούν μουσείο πολιτιστικής κληρονομιάς και της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.

Ο λόφος ΣΩΤΗΡΑ όπως φαίνεται από την "Ακρόπολη". ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2009

Πατήστε πάνω στη φωτογραφία για να μεγεθύνετε

Έκταση: Έχει μεγάλη έκταση γης, 6.182 καλλιεργήσιμα εκτάρια τα οποία καλλιεργούνταν μέχρι το 1955 περίπου. Αυτό εξηγείται, ίσως, από το γεγονός ότι κατά την άφιξη των Τούρκων όλοι οι συνοικισμοί γύρω από τα Λεύκαρα εγκαταλείφτηκαν και οι κάτοικοι ουδέποτε επέστρεψαν σ 'αυτούς, έτσι η γη τους ενώθηκε με των Λευκάρων. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε διοικητική έκταση μετά την Αθηαίνου (6,414 εκτάρια), της επαρχίας της Λάρνακας.

Πληθυσμός: Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ο πληθυσμός των Λευκάρων είναι 1039 άτομα, εκ των οποίων οι 921 στα Πάνω Λεύκαρα και οι 118 στα Κάτω Λεύκαρα.Λεύκαρα

Ονομασία: Σχετικά με την ονομασία Λεύκαρα, υπάρχουν τρεις διαφορετικές εκδοχές:

1. Η πρώτη υποστηρίζει ότι προέρχεται από τις λέξεις λευκά όρη, επειδή η περιοχή έχει σαν κύριο χαρακτηριστικό της γνώρισμα το λευκόχρωμο, τραχύ ασβεστολιθικό και πυριτολιθικό τοπίο. Το ίδιο φυσικό λευκό χρώμα του πετρώματος της περιοχής χαρακτηρίζει κι όλες τις λιθόκτιστες όψεις των σπιτιών, τα πλακόστρωτα στενά δρομάκια και τις ξηρολιθικές προστατευτικές «δόμες» των χωραφιών, που κτίστηκαν με το τοπικό πέτρωμα των «Λευκών Ορέων».

2. Η δεύτερη εκδοχή υποστηρίζει ότι τα χωριά πήραν την ονομασία αυτή από συστάδες από μικρές λεύκες που φύτρωναν στην περιοχή τους.

3. Τέλος, υπάρχει και η άποψη ότι ίσως προήλθε από κάποιον οικιστή που ονομαζόταν Λεύκαλος.

Ανάπτυξη: Το χωριό άρχισε να αναπτύσσεται, κατά πάσα πιθανότητα από τον 7ο ή 8ο αιώνα. Οι συνεχείς επιδρομές, τις οποίες μέχρι το 10ο αιώνα διενεργούσαν οι Σαρακηνοί που λεηλατούσαν τις παραλιακές πόλεις και χωριά, ανάγκασαν τους Κύπριους να αναζητήσουν καταφύγιο στο εσωτερικό του νησιού.

Πάνω και Κάτω Λεύκαρα: Τα Πάνω και Κάτω Λεύκαρα, δυο εντελώς χωριστά και ανεξάρτητα μεταξύ τους χωριά, αλλά με κοινή κι αλληλένδετη πολιτιστική υπόσταση, κατέχουν μια προνομιούχα θέση στη δυτική ορεινή περιοχή της επαρχίας Λάρνακας. Κτισμένα το ένα δίπλα στο άλλο στις παρυφές και τους πρόποδες του λόφου Σωτήρα, τα δυο χωριά γειτονεύουν με τον νεολιθικό συνοικισμό της Χοιροκοιτίας και το μοναστήρι του Αγίου Μηνά.